Sahir Ludhianvi Birth Anniversary : 8 ਮਾਰਚ 1921 ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਇੱਕ ਜਗੀਰਦਾਰ ਦੇ ਘਰ ਜਨਮੇ ਸਾਹਿਰ ਲੁਧਿਆਣਵੀ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਂ ਅਬਦੁੱਲ ਹਈ ਸਾਹਿਰ ਸੀ। ਸਾਹਿਰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ ਸਨ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਵਿਛੜ ਗਏ ਸਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਕਿ ਸਾਹਿਰ ਦਾ ਬਚਪਨ ਮਾਂ ਨਾਲ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਬੀਤਿਆ। ਸਾਹਿਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਖਾਲਸਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।
ਜਦੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਰਹਿ ਗਿਆ ਅਧੂਰਾ
ਜਦੋਂ ਸਾਹਿਰ 22 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੁਸਤਕ ਤਲਖੀਆਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਹ ਸਮਾਂ 1943 ਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਉਹੀ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਰ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਦਰਅਸਲ, ਸਾਹਿਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਸਿੱਖ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਇਹ ਰਿਸ਼ਤਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਾਹਿਰ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਇੱਕੋ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਧੂਰੀ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਚਰਚਾ ਅੱਜ ਵੀ ਅਕਸਰ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
1949 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਚਲੇ ਗਏ
ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਕੱਢੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਾਹਿਰ ਨੇ ਅਜੀਬ ਨੌਕਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। 1943 ਵਿਚ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਕ ਰਸਾਲੇ ਦਾ ਸੰਪਾਦਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਿਖਤ ਇਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਹਿਰ ਲੁਧਿਆਣਵੀ 1949 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਚਲੇ ਗਏ।
ਇਸ ਗੀਤ ਨਾਲ ਮਿਲੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ
ਸਾਹਿਰ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਕ੍ਰੇਜ਼ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਧਣ ਲੱਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1949 ‘ਚ ਫਿਲਮ ‘ਆਜ਼ਾਦੀ ਕੀ ਰਾਹ ਪਰ’ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ ਸਨ। ਉਂਜ ਸਾਹਿਰ ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ‘ਨੌਜਵਾਨ’ ਦੇ ਗੀਤ ‘ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਲਹਿਰਾ ਕੇ ਆਏ’ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਜ਼ੀ, ਪਿਆਸਾ, ਫਿਰ ਸੁਬਹ ਹੋਗੀ, ਕਭੀ ਕਭੀ ਆਦਿ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ।
ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਧੂਰਾ ਰਿਹਾ ਪਿਆਰ
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਹਿਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਦਰਅਸਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾ ਮਲਹੋਤਰਾ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਉਹ ਵੀ ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਆ ਗਿਆ। ਅਧੂਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ‘ਚ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਸੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਸਾਹਿਰ ਪਹਿਲੇ ਗੀਤਕਾਰ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੀਤਾਂ ਲਈ ਰਾਇਲਟੀ ਮਿਲਦੀ ਸੀ।
ਟੁੱਟੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਗਾਣਾ
ਸਾਹਿਰ ਨੇ 1957 ‘ਚ ਫਿਲਮ ‘ਨਯਾ ਦੌਰ’ ਦਾ ਗਾਣਾ ‘ਆਨਾ ਹੈ ਤੋ ਆ’ ਲਿਖਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1976 ‘ਚ ਆਈ ਫਿਲਮ ‘ਕਭੀ ਕਭੀ’ ਦਾ ਗਾਣਾ ‘ਮੈਂ ਪਲ ਦੋ ਪਲ ਕਾ ਸ਼ਾਇਰ ਹੂੰ’ ਲਿਖਿਆ। 1970 ਦੀ ਫਿਲਮ ‘ਨਯਾ ਰਾਸਤਾ’ ‘ਈਸ਼ਵਰ ਅੱਲ੍ਹਾ ਤੇਰੇ ਨਾਮ’ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ‘ਅਭੀ ਨਾ ਜਾਓ ਛੋੜ ਕੇ’ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਪਰਹਿੱਟ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ‘ਚ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗੀਤ ਸਾਹਿਰ ਨੇ ਟੁੱਟੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।
1980 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਮੌਤ
ਸਾਹਿਰ ਲੁਧਿਆਣਵੀ ਨੂੰ ਸਾਲ 1971 ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਐਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਸਾਹਿਰ 59 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ ਤਾਂ 25 ਅਕਤੂਬਰ 1980 ਨੂੰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਸਤਿੰਦਰ ਸਰਤਾਜ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਐਲਬਮ ‘ਸ਼ਾਇਰਾਨਾ ਸਰਤਾਜ’ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਡੇਟ ਤੇ ਟਰੈਕਲਿਸਟ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ
